ปิดฉากงานมหาสงกรานต์เมืองโคราช อนุรักษ์ฟื้นประเพณีโบราณเพื่อคนรุ่นหลังได้สืบทอด กับ 2 ประเพณีที่หาชมยาก “ห่มผ้าพระเจดีย์” จัดครั้งแรก และพิธีสำคัญ “แห่พระคันธารราษฎร์ลอดประตูเมือง” พระคู่บ้านคู่เมืองอายุกว่า 300 ปี ของวัดพระนารายณ์มหาราช วรวิหาร หรือ “วัดกลางนครโคราช” จัดเป็นปีที่3
ประเพณีแรก เมื่อวันที่ 12 เมษายน 2562 เป็นการจัดริเริ่มเป็นครั้งแรกคือ “พิธีห่มผ้าพระเจดีย์” เป็นความร่วมมือกันระหว่าง ศูนย์การค้าเซ็นทรัลพลาซา นครราชสีมา และ วัดพระนารายณ์มหาราช โดยได้รับเกียรติจาก พลตรียุทธนา เอี่ยมวิจิตร์ รองแม่ทัพภาคที่ 2, คุณณัฏฐินีภรณ์ จันทรโณทัย นายกเหล่ากาชาดจังหวัดนครราชสีมาแขกผู้ใหญ่ในจังหวัด ตัวแทนองค์กรภาครัฐ-เอกชน และประชาชนชาวโคราช มาร่วมแห่ผ้าทอง ก่อนนำขึ้นแห่องค์พระเจดีย์ เพื่อถวายเป็นพระพุทธบูชา เนื่องในวันปีใหม่ไทย ประจำปี 2562 สร้างความเป็นสิริมงคลให้มีความสำเร็จเจริญก้าวหน้า มีชัยชนะ
สำหรับพิธีห่มผ้าพระเจดีย์ 1 ปีจะมีเพียงครั้งเดียว เป็นปีแรกซึ่งเจดีย์แห่งนี้มีความสูง 38 เมตร ต้องใช้ผ้าทองยาว 54 เมตร โดยพันผ้าพระบฎ ผ้าที่ขึ้นห่มองค์พระเจดีย์เป็นผ้าสีเหลืองทอง ห่มรอบองค์พระเจดีย์ ณ วัดพระนารายณ์มหาราช วรวิหาร ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา
สำหรับ วัดพระนารายณ์มหาราช วรวิหาร หรือ “วัดกลางนครโคราช” จัดเป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองที่ประชาชนให้ความเคารพนับถือ ในสมัยก่อนมีพิธีอย่างหนึ่งคือ พิธีที่ข้าราชการทุกแผนก จะต้องสาบานตนว่าตนจะต้องรับราชการสนองพระเดชพระคุณด้วยความจงรักภักดี ปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริต พิธีนี้เรียกว่า พิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา ทางราชการได้ใช้วัดพระนารายณ์มหาราช วรวิหาร เป็นสถานที่ในการประกอบพิธี รวมทั้งให้เป็นสถานที่ทำพิธีสวดเสกน้ำพระพุทธมนต์ถวายในงานพระราชพิธีด้วยพระราชพิธีเสวยราชสมบัติด้วย
ประเพณีที่ 2 วันที่ 13 เมษายน 2562 “แห่พระคันธารราษฎร์ลอดประตูเมือง” เริ่มที่บริเวณด้านหน้าวิหารหลวง ภายในวัดพระนารายณ์มหาราชวรวิหาร อ.เมือง จ.นครราชสีมา นายวิเชียร จันทรโณทัย ผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา และประชาชนชาวจังหวัดนครราชสีมา ร่วมกันอัญเชิญ“พระคันธารราษฎร์” ซึ่งเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ ประจำจังหวัดนครราชสีมา ขึ้นขบวนแห่ไปรอบเมืองเพื่อให้ประชาชน ได้ร่วมกันสรงน้ำพระช่วงเทศกาลสงกรานต์ รวมทั้งเป็นการสืบทอดประเพณี “แห่พระขอฝน” ของจังหวัดนครราชสีมา
โดย นายวิเชียร จันทรโณทัย ผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา ร่วมกับข้าราชการและประชาชนชาวจังหวัดนครราชสีมาได้อัญเชิญ “พระคันธารราษฎร์” แห่ลอดประตูชุมพล ในวันสงกรานต์ เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนได้กราบไหว้ และสรงน้ำพระ เนื่องในวันสงกรานต์ 13 เมษายน ในการแห่พระคันธารราษฎร์นั้นเพื่อเป็นการขอให้เมืองโคราชมีฝนตกต้องตามฤดูกาล ซึ่งประเพณีนี้ได้ปฏิบัติกันมาอย่างยาวนาน และหายไปในช่วงหนึ่ง จนปันจุบันได้กลับมามีประเพณีนี้ขึ้นอีกครั้งหนึ่ง ในปี 2562 นี้ถือ ได้ว่าเป็นปีที่ 3 แล้วที่จะมีการจัดขบวนและแห่ลอดซุ้มประตูชุมพล
สำหรับประเพณี “แห่พระขอฝน” ครั้งนี้ เริ่มขึ้นเวลา 14.39 น. ที่วัดพระนารายณ์มหาราชวรวิหาร มีการจัดพิธีรำบวงสรวง สักการะพระทศพลญาณประธานบารมีประจำ ที่พระวิหารหลวง สักการะพระคันธารราษฎร์ โดยพระสงฆ์ 9 รูปเจริญชัยมงคลคาถา อัญเชิญ “พระคันธารราษฎร์ หรือ พระปางขอฝน” ขึ้นสู่ราชรถจัดขบวนแห่ให้ผู้ร่วมงานเดินตาม รอบเมืองตามเส้นทางที่กำหนด
หลังจากนั้นผู้ว่าฯวิเชียร จันทรโณทัย และ พลตำรวจตรีวัชรินทร์ บุญคง ผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดนครราชสีมา นายกฯสุรวุฒิ เชิดชัย ฯลฯ และชาวโคราชได้ร่วมจับผ้าเงินผ้าทอง “แห่พระคันธารราษฎร์ลอดประตูชุมพล” กลับไปประดิษฐานที่วัดพระนารายณ์ รวมถึงจะมีการประกอบพิธีสรงน้ำพระพุทธรูป พระสงฆ์ และผู้สูงอายุ มีการก่อเจดีย์ทรายเพื่อสืบทอดประเพณีสงกรานต์ไทยอีกด้วย
สำหรับประวัติความเป็นมา “พระคันธารราษฎร์” เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ของวัดพระนารายณ์มหาราชวรวิหาร สร้างเมื่อวันที่ 8 กันยายน 2464 โดย “พระยานครราชเสนี (สหัด สิงหเสนี)” เจ้าเมืองนครราชสีมา คนที่ 11 เป็นผู้สร้าง มีขนาดหน้าตัก 39 นิ้ว สูงประมาณ 1 เมตร 30 เซนติเมตร ครั้งเมื่อสร้างเสร็จสมบูรณ์ พระยานครราชเสนี (สหัด สิงหเสนี) เจ้าเมืองนครราชสีมาขณะนั้น ได้ริเริ่มประกอบพิธีอัญเชิญ “พระคันธารราษฎร์ แห่ลอดประตูชุมพล” เนื่องในวันสงกรานต์ เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ประชาชนชาวโคราชเรื่อยมาจนถึงปี 2522 พิธีกรรมดังกล่าวได้หยุดไป
กระทั่งเมื่อ วัดพระนารายณ์ ได้บูรณะสังขรณ์ปิดทอง พระทศพลญาณประทานบารมี หรือหลวงพ่อใหญ่ และขุดค้นพบพระพุทธรูปโบราณหลายองค์ใต้ฐานพระประธาน ทางวัดจึงมีแนวคิดที่จะรื้อฟื้นพิธีอัญเชิญพระคันธารราษฎร์ แห่ลอดประตูชุมพลขึ้นมา ซึ่งการลอดประตูชุมพล เป็นเอกลักษณ์ของเมืองโคราช
